Qudratli Everest allaqachon jasur alpinistlar tomonidan ko’p marta zabt etilgan, ammo bu uning buyukligini pasaytirmaydi. Ko’p kilometrlarga ko’tarilgan cho’qqi go’yo uning etagida gavjum bo’lib yurgan mitti odamlarga homiylik bilan qarab turgandek, qadimiy qoyalardan qurilgan. Dunyodagi eng baland tog’ga qaragan odamni qamrab olgan tuyg’uni so’z bilan tasvirlash qiyin – uni boshdan kechirish kerak.
Everest haqida qiziqarli ma’lumotlar
- Tog’ning ikkinchi va to’g’ri nomi Chomolungma.
- Hozir Everest cho’qqisining balandligi 8 kilometr 848 metrni tashkil etadi, ammo tektonik kuchlar ta’sirida u ba’zan biroz o’zgaradi.
- Everest cho’qqisida atmosfera bosimi me’yorning uchdan bir qismini tashkil etadi va u erdagi odamlarning katta qismi kislorod etishmasligidan o’ladi. Biroq, ba’zi alpinistlar bu cho’qqini kislorod niqobisiz zabt etishdi.
- Everest cho’qqilarida tezligi 200 km/soatga yetadigan to’fon shamollari kam uchraydi (bo’ronlar haqida qiziqarli faktlar).
- Siz Everestga ikki davlat hududidan, Nepaldan yoki Xitoydan, Tibet platosidan chiqishingiz mumkin.
- Everestga bir marta chiqish barcha xarajatlar, jihozlar va boshqa xarajatlarni hisobga olgan holda oʻrtacha 30 dan 85 ming dollargacha turadi.
- Dunyodagi barcha tog’lar orasida Everest eng baland cho’qqidir, lekin eng xavfli emas. Himoloy cho’qqisining yana bir cho’qqisi Annapurna toqqa chiqish statistikasida ancha xavflidir. Uni zabt etishga urinishlarning 30% dan ortig’i alpinistning o’limi bilan yakunlanadi. Chomolungmani zabt etish paytida o’lim darajasi 10% atrofida o’zgarib turadi (tog’lar haqida qiziqarli ma’lumotlar).
- Birinchi marta 1980 yilda bir kishi kislorod niqobi va ballonlarisiz Everest cho’qqisini zabt etdi. rekord italiyalik Reynxold Messer tomonidan o’rnatildi. Qolaversa, u oʻzining rekordini yolgʻiz oʻrnatdi.
- 1969-yildan boshlab, Everest etagida hech bir alpinist halok boʻlmagan yagona yil 1977-yil edi.
- Qishda Everest choʻqqilarida havo harorati koʻtarildi. ba’zan -60 darajagacha tushadi.
- 2001 yilda yana bir italiyalik Everest cho’qqisidan snoubordda tushdi. Keyingi yili u yana bu toqqa chiqishga urindi, biroq ko‘tarilish chog‘ida g‘oyib bo‘ldi.
- Tog‘ Yevropa nomini ingliz geodezikchisi Jorj Everest sharafiga oldi.
- Eng yosh bosqinchi. Everest 13 yoshda, eng keksasi esa 80 yoshda edi.
- O’lgan alpinistlarning jasadlarini evakuatsiya qilib bo’lmaydi, shuning uchun ular o’sha erda tog’ yonbag’irlarida qoladilar va ko’pincha boshqa tog’ bosqinchilari uchun nishon bo’lib xizmat qiladi. Koʻpchilik qor ostida va togʻ daralarida gʻoyib boʻladi.
- Everest cho’qqisi tektonik kuchlar ta’sirida har yili taxminan 4 mm o’sadi.
- Eng tepasida internet bor.
- Motorli paraplanda Everestdan ham balandroq ko’tarilgan birinchi odam mashhur «prepper» va teleboshlovchi Bear Grills.
- O’rtacha, Everestga ko’tarilish alpinistlarga iqlimga moslashish vaqtini hisobga olgan holda taxminan 2 oy davom etadi va bu vaqt ichida tog’larni zabt etuvchilar 10-15 kg yo’qotadilar. og’irligi.
- 1974 yildan beri Everest cho’qqisi har yili zabt etilmoqda.
- Everestga chiqish uchun ruxsatnoma 10-12 ming dollar turadi. Bu soliq Nepal hukumati tomonidan hammadan undiriladi.
- 1999-yilda nepallik alpinist Everestga tezlik bilan chiqish boʻyicha rekord oʻrnatdi va 17 soat ichida choʻqqiga chiqdi.
- Shu vaqtgacha. 2018 yilda Everest cho’qqisiga 5 mingga yaqin muvaffaqiyatli ko’tarildi.
- Bir vaqtlar Everest okean tubi edi. Geologik standartlarga ko’ra, tog ‘juda yosh – uning yoshi taxminan 60 million yil. Ba’zan uning yon bag’irlarida 4 kilometrgacha balandlikda dengiz jonzotlarining toshga aylangan qoldiqlari topiladi.
- Qonunga ko’ra, Everestdan tushayotgan har bir alpinist o’zi bilan kamida 8 kg yuk olib kelishi kerak. axlat. Agar u kamroq o’z axlatiga ega bo’lsa, u boshqa birovni to’plashi kerak’s, bu, afsuski, tog’ yonbag’irlarida ko’p. Aks holda, yana 4 ming dollar toʻlashingiz kerak boʻladi.
- Everestni zabt etishning butun tarixida 200 dan ortiq odam kislorod niqobini ishlatmasdan uning choʻqqisiga chiqqan.
- Nepal va Tibetning ko’plab aholisi Everestni muqaddas tog’ deb bilishadi va unga qo’rquv bilan munosabatda bo’lishadi.
- Birinchi erkak Everest cho’qqisini 1953 yilda, birinchi ayol esa 1975 yilda zabt etgan.
- Sayohlarga pul evaziga hamrohlik qiluvchi mahalliy gidlardan biri Sherpa Appa Tenzing Everest cho’qqisiga hammadan ko’ra tez-tez chiqib kelgan. U 21 marta cho’qqiga chiqdi va u hech qachon kislorodli tanklar va niqoblardan foydalanmadi.
- 2001 yilda Erik Veyxenmayer ismli birinchi ko’r alpinist Everestga muvaffaqiyatli ko’tarildi.
- Bugungacha ko’tarilgan eng katta guruh. Everest, 410 xitoylik alpinistdan iborat edi.
- Nepalliklar va Sherpalar Everestni Sagarmathadan keyin chaqirishadi.
- Hayot yuqori balandlikda uchrashadi. Shunday qilib, sakrab o’rgimchaklar Everestda dengiz sathidan 6,7-6,8 kilometr balandlikda yashaydilar, u erda endi hayot deyarli yo’q (o’rgimchaklar haqida qiziqarli ma’lumotlar).
- Mauna Kea Gavayi vulqoni bir kilometrdan oshiqroq. Everestdan balandroq, agar siz dengiz sathidan emas, balki oyoqdan tepagacha hisoblasangiz.