Ajoyib hayvonlar tuyalar sayyoramizning qurg’oqchil hududlariga yaxshi moslashgan va ular boshqa hayvonlarning ko’pchiligi bir-ikki kundan ko’proq yashamaydigan joyda omon qolishadi. O‘zlarining chidamliligi tufayli tuyalar qadimdan ko‘plab xalqlar orasida boylik o‘lchovi hisoblangan va shu kungacha Yerning ko‘p joylarida o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan.
Tuyalar haqida qiziqarli ma’lumotlar
- Voyaga yetgan tuyaning vazni 700-800 kg gacha bo’lishi mumkin.
- Qalin tuya tuyalari quyosh nurini aks ettiradi va bu hayvonlarni jazirama issiqdan himoya qiladi.
- O’tkirligi tufayli. ko’rish qobiliyati, tuyalar cho’lda quyoshli kunda ham bir kilometrgacha bo’lgan masofadagi eng kichik harakatni farqlay oladi (cho’llar haqida qiziqarli ma’lumotlar).
- To‘rda saqlanadigan yog‘ zahiralarida tuya oziq-ovqat va suvsiz bir oygacha yashashi mumkin.
- Bu hayvonlar 50-60 kilometrlik suv manbasini hidlab, vohalarni aniq topadilar.
- Tuya burnining maxsus tuzilishi tufayli bugʻ bilan birga chiqarilgan namlik yana tanaga qaytadi
- Birlashgan Arab Amirliklarida tuyalar poygasi oʻtkaziladi, chavandozlar esa odamlar emas, lekin robotlar, ixcham va karnaylar bilan jihozlangan, shunda egasi sizning tuyangizni xursand qilishi mumkin (BAA haqida qiziqarli faktlar).
- Chang bo’roni paytida tuyalar burun teshigini mahkam siqib, burniga qum kirmasligi uchun ularni to’sib qo’yadi.
- Tuya tupurigining hidi shunchaki dahshatli, chunki tupurganda ular nafaqat tupurikni, balki oshqozon suyuqligini ham tupuradilar.
- Arablar koʻp asrlar davomida tuyalardan jangovar hayvonlar sifatida foydalanganlar. Otlardan farqli o’laroq, ular qo’rqishlari va yugurishga shoshilishadi, ammo otlar cho’lda omon qolmaydilar.
- Tuyaning qo’pol lablari ularga jarohatlardan qo’rqmasdan cho’l tikanlarini xotirjam yeyish imkonini beradi.
- Tuyalar ikki oʻramli va bir oʻramli boʻladi. Ikkinchisi dromedarlar deb ataladi.
- Bu hayvonlar shu qadar uzoq vaqt oldin xonakilashtirilgan ediki, ular deyarli yovvoyi tabiatda yo’q bo’lib ketishgan. Yovvoyi baqtriya tuyalari hozirda faqat Xitoy va Mo‘g‘uliston qo‘riqxonalarida uchraydi (Mo‘g‘uliston haqida qiziqarli faktlar).
- Hatto tajribali haydovchi ham yotib dam olishga qaror qilsa, tuyani o‘rnidan turtolmaydi.
- Tuyalar juda uzoq vaqt davomida suvsiz ketishi mumkin, chunki ularning qonidagi qizil qon tanachalari noyobdir – maxsus shakli tufayli tuya qoni tanadagi namlik etishmasligi bilan ham suyuqlikni yo’qotmaydi.
- Kun davomida tuyaning tana harorati uni ushlab turish uchun 6-7 darajaga ko’tariladi. salqin va ter.
- Tuyaning suti sigir sutiga qaraganda ancha to‘yimli. Shu bilan birga, uning tarkibida deyarli laktoza yo’q.
- Tuyalarda bir qator kirpik o’rniga ikki qator bo’ladi. Kiprikchalarning bu zichligi ularga ko’zni qumdan ishonchliroq himoya qilishga yordam beradi.
- Tuyalar suvni boshqa tirik mavjudotlarga qaraganda tezroq ichishadi. Va bir vaqtning o’zida u 150-180 litrgacha suvni o’ziga singdira oladi, bu esa keyinchalik uning tanasi tomonidan dumbalardagi yog’li to’qimalarga aylanadi.
- Arab tilidan tarjima qilingan «tuya» so’zlari «tuya» degan ma’noni anglatadi. «go’zallik».
- Afrikaning bir qator mamlakatlarida tuyalar Hindistondagi sigir kabi muqaddas hayvonlar hisoblanadi (Hindiston haqida qiziqarli faktlar).
- Bu hayvonlar odatda faqat tajovuzkorlik paytida namoyon bo’ladi. ayol uchun boshqa erkaklar bilan raqobat.
- Yassi va enli oyoq tagining maxsus tuzilishi tufayli tuyalar bo‘shashgan issiq qumga tushmaydi.
- Ular har bir oyog‘i bilan har tomonga tepishi mumkin. Masalan, ot faqat old oyog‘i bilan oldinga, orqa oyog‘i bilan esa faqat orqaga tepishi mumkin.
- Tuyaning tanasida suvsizlanish uning tarkibidagi barcha suvning to‘rtdan bir qismi yo‘qolgandan keyingina boshlanadi. uning tanasida, tepaliklardagi zahiralarni hisobga olmaganda.
- Ular uchun zarur bo’lgan namlikning katta qismi o’simliklardan olinadi.
- Tuya go‘ngi shunchalik quruqki, ko‘chmanchi badaviylar uni olovga yoqilg‘i sifatida ishlatishadi.
- Tuyalarning umurtqa pog‘onasi dumg‘aza bo‘lishiga qaramay, to‘g‘ri bo‘ladi.
- Ular tana harorati ko‘tarilgandagina terlay boshlaydi. 41 darajadan oshadi. Ular uchun norma kunduzi 40-41 daraja, kechasi esa 34-35 daraja.
- Avstraliyada yovvoyi, toʻgʻrirogʻi, yovvoyi tuyalar juda koʻp. Ular u erga uzoq vaqt oldin olib kelingan va o’sha paytdan beri ular adolatli ko’paygan (Avstraliya haqida qiziqarli ma’lumotlar).
- Ular uzoq vaqt oziq-ovqatsiz, mavjud o’simliklari, tuyasi bilan yura olishlariga qaramay. kuniga 30-40 kg oziq singdira oladi.
- Salqinroq hududlarda tuyalar qish uchun yam-yashil yele o’sadi, ular bahorda ingichka bo’lib, uzunligi yana qisqaradi.
- Ular bor. hozir dunyoda 20 millionga yaqin tuya bor. Lekin faqat taxminan – aniq sabablarga ko’ra aniq sanab bo’lmaydi.
- Bu hayvonlar, odatda, deyarli suv havzalari bo’lmagan joyda yashashiga qaramay, ajoyib suzuvchilardir.